SSP & Tignanello

Ken je de afkorting SSP? Ik had er tot voor kort ook nog nooit van gehoord en kwam het tegen in het boek ‘The Sommelier’s Atlas to Taste’. SSP staat voor Sommelier Sangiovese Problem. Het blijkt een ding te zijn. Sangiovese is het meest aangeplante druivenras van Italië, maar je hoort er nooit iemand over. Hoe komt dat?

De auteur van het boek legt uit dat het antwoord bij de druif zelf ligt. Sangiovese is mogelijk een nog grotere diva dan pinot noir en stelt hoge eisen aan zijn omgeving. Niet te warm, niet te koud, liefst wat kalk in de bodem, zuidelijk of zuidwestelijke ligging, et cetera. Tel daarbij op dat Toscane, waar de druif de hoofdrol speelt, de mooiste plek op aarde is en het eigenlijk niet echt boeit of je wijngaard op het meest ideale stukje terroir staat – zolang het maar mooi is. Mensen komen toch wel.

Benieuwd? Lees dan mijn artikel over ‘Vijfdaagse roadtrip door Toscane‘.

Kortom, niet iedereen is er op gebrand het beste uit sangiovese te halen. Gelukkig zijn er – net als overal in de wijnwereld – uitzonderingen. Een daarvan is Tignanello, de beroemdste wijn van Antinori en misschien wel van Italië. Daar wil ik in dit artikel meer over vertellen.

De opkomst van de super tuscans

Het verhaal van Tignanello begint een beetje als een sprookje. Er was eens een gebied, Chianti Classico, met een strenge regelgeving. Regelgeving die niet meer paste bij de gedachte van toen. Destijds was het verplicht om tenminste 10% witte druiven aan de blend toe te voegen. Dat waren vaak productieve druivenrassen, die niet veel goeds deden voor de wijn. Een van de eerste producenten die daar korte metten mee nam, was Antinori en introduceerde Tignanello: een sangiovese met een drupje cabernet sauvignon.

Oh the horror. Een Franse druif in Toscane? Helemaal niet zo’n gek idee. Waar cabernet sauvignon in Bordeaux nog weleens moeite heeft om volledig rijp te worden, gaat dat in Toscane makkelijker. Dat hadden de Toscaanse producenten al eerder in de smiezen en begonnen in de jaren zestig met het aanplanten van Bordeaux-variëteiten, wat leidde tot de komst van zogenaamde Super Tuscans als Sassicaia en Ornellaia.

Tignanello

Terug naar Tignanello. Het is de naam van een wijngaard in de Classico-zone. Gelegen op een zonnige helling met zuidwestelijke expositie, 350 tot 400 meter hoogte en een bodem vol kalk. Dat laatste is gunstig omdat het arm is in voedingsstoffen, waardoor de druivenstokken harder moeten werken en daardoor geconcentreerder fruit geven. Naast sangiovese staat hier cabernet sauvignon en tegenwoordig ook cabernet franc aangeplant.

Toen Tignanello in 1971 werd gelanceerd, mocht het niet gelabeld worden als Chianti Classico. Het voldeed immers niet aan de regels. Het werd niets meer dan een Vino de Tavola (al was en is de prijs wel anders een gemiddelde tafelwijn). In de loop der jaren is Tignanello geüpgraded naar een IGT Toscane, maar een DOCG zal er nooit op de fles staan. Denk ik dan.

Het mag tegenwoordig wel. Sinds 2006 heeft DOCG Chianti Classico de regels aangepast en de witte druiven over boord gegooid. Too little too late. Tignanello blijft lekker IGT. Ze hebben zo’n classificatie niet meer nodig om zich te onderscheiden. Elke wijnfan kan dit verhaal dromen.

Problem solved

Geef sangiovese dus gerust een kans. De druif verdient het. Laat de fiasco-flesjes links liggen. Daar wordt niemand blij van. Kies een goede producent, bijvoorbeeld Antinori, en geniet met volle teugen.

Dit artikel is geschreven in samenwerking met Wereldwijnonline.be.

Meer Toscane?

Foto: Marchesi Antinori