De laatste tijd kom ik steeds vaker mousserende wijnen tegen van plekken waar ik het totaal niet verwacht. Uit het Hongaarse Tokaj bijvoorbeeld of Andalusië, het zuiden van Spanje. Soms gemaakt van druiven die niet voor de hand liggen, zoals een mousserende wijn van nebbiolo. Vandaag stuitte ik toevallig op een artikel over sparkling furmint en leek het me hoog tijd deze bijzondere mousserende wijnen eens op een rijtje te zetten.

Sparkling furmint

Furmint, is dat niet de druif van Tokaj? Precies! Er komt meer dan alleen de weelderige Aszú vandaan. Ook droge furmint, bijvoorbeeld die van Château Pajzos is geweldig en breed inzetbaar aan tafel. Daarnaast wordt er dus ook mousserende wijn gemaakt in Tokaj.

“Furmint is incredibly versatile. It has aspects of riesling in its ability to go from bone dry to intensely sweet, always underlined by a streak of apetising acidity. Then it has similarities to chardonnay in its ability to produce great sparkling wine, steely linear whites (think fiery, spicy Chablis) and complex layered ones (think Burgundy on steroids).”

Bron: TheWineSociety.com

Op Decanter lees ik dat Hongarije ooit het op één na grootste bubbels producerende land ter wereld was, net achter Champagne. Die tijden zijn voorbij, maar toch zijn er nog producenten die nooit zijn gestopt en anderen die deze traditie weer een nieuw leven in blazen. Dat speelde zich vooral af rondom de hoofdstad, Budapest, maar tegenwoordig worden er steeds meer bubbels in Tokaj gemaakt. Het koele klimaat van deze wijnstreek leent zich perfect voor mousserende wijnen. Bovendien heeft furmint met z’n hoge zuren en relatief neutrale smaak een aantal overeenkomsten met chardonnay en dus best wel geschikt voor het maken van bubbels. Benieuwd? Check dit artikel van Decanter voor 8 wijntips >

Om te proberen

St. Donat 5 Bar Olaszrizling – Furmint Petnat 
Verkrijgbaar bij: Halfes Wijnen

Petnat van furmint. Grappige wijn, tikje troebel, super zuiver, strakke zuren en natuurlijk. En ook handig op een half flesje. Leuk!

Sparkling palomino

“Want to try a sparkling sherry?” Fuck yes en mijn hart maakte een klein sprongetje: ik wist niet dat het bestond. Wat vet. De teleurstelling kon niet groter zijn toen de beste man aan kwam met een of andere vieze Hugo-achtige wijn. Ouch.

Het mocht niet zo zijn in de lobby van het Tio Pepe Hotel in Jerez, maar toch blijken er wel degelijk mousserende wijnen uit de sherry-driehoek te komen. Geen sparkling sherry, maar wel bubbels waarin palomino – de sterspeler van de streek – domineert. Het is een druif met een neutraal karakter, perfect voor sherry, maar ook voor mousserende wijn. Deze wijnen, sherry en champagne, worden voor een groot deel gemaakt in de kelder. Het belangrijkste verschil is de zuurgraad. Die van palomino zijn doorgaans niet zo hoog, dus ik verwacht dat de meeste druiven van wijngaarden komen die dicht bij de kust liggen.

Barbadillo, bekend van het merk Solear en de grootste producent van manzanilla, was de eerste die een mousserende wijn uitbracht. De ‘Beta Brut Sur‘ is een blend van palomino fino en chardonnay, en is volgens de traditionele methode gemaakt met 20 maanden rijping sur lie.

Ook Bodegas Forlong uit El Puerto de Santa Maria maakt een bubbel van palomino fino. Zij gebruiken de methode ancestrale. Niet in Nederland verkrijgbaar, maar leuk om te onthouden als je eens in Zuid-Spanje bent.

Cava, maar dan anders

Een paar jaar geleden zijn er een aantal cava-producenten uit de DO gestapt omdat ze klaar waren met de steeds losser wordende regels. Ze zijn samen ‘corpinnat’ begonnen, een soort van kwaliteitskeurmerk voor een goed gemaakte Spaanse mousserende wijn uit Penedès.

Descregut Reserva | Corpinnat
Verkrijgbaar bij: TincSet

Corpinnat is de serieuzere variant van het bekende cava. Brioche, rijpe appel, drogend, witte thee, rubber. Sappig, ideaal voor als aperitief, maar ook om bij te eten. Wij denken aan een goede ceviche.

Descregut Reserva, corpinnat
Verkrijgbaar bij: TincSet

Colet Navazos 2017 Extra Brut, Cava
Verkrijgbaar bij: Wijnkoperij Europa

Niet uit, maar juist in DO Cava gestapt, zijn de jongens van Equipo Navazos, die samen met Colet een mousserende wijn maken in Penedés en daar manzanilla passada als dosage gebruiken. Quelle surprise. Een wijn die je een keer geprobeerd moet hebben.

Sparkling Rioja & Rueda

In Rioja krijgen bubbels steeds meer aandacht. Met de vernieuwing van de wetgeving 2018 werden ook de regels voor mousserende wijnen op papier gezet. Een Espumoso de Rioja Crianza moet 15 maande rijpen op de lie, een Reserva 24 maanden. Voor een Gran Añada, de top, geldt een periode van 36 maanden op de lie. De eerste flessen Gran Añada worden nu op de markt gebracht.

Ook in Rueda worden er bubbels gemaakt.

Palacio de Bornos, Espumoso Brut, Rueda
Verkrijgbaar bij: Okhuysen

Verfrissende neus, met tonen van exotisch fruit, kruisbes en bloemen. De wijn is verfijnd droog, smaakt naar vers wit fruit en passievrucht en eindigt met een verkwikkende, schone afdronk. Wij als Rueda Influencer konden deze bubbel natuurlijk niet zomaar aan ons voorbij laten gaan. Prima glas!

Sparkling nebbiolo

Mousserende nebbiolo zag ik ook niet 1-2-3 aankomen. Google kent het wel en geeft zelfs als eerste hit een Sparkling Nebbiolo Rosé van de Aldi. Maar ook stuit ik op een website van producent Josetta Saffirio uit Monteforte d’Alba, die in 2009 begon met het maken van mousserende nebbiolo. Er is zelfs een samenwerkingsverband opgericht, Nebbiolo Noblesse, bestaande uit makers van sparkling nebbiolo uit Piemonte en de Aosta-vallei.

De naam die mij opvalt, is Erpacrife Nebbiolo, een bubbel gemaakt door vier klasgenoten van een Italiaanse wijnschool. De druiven komen van een hoog gelegen wijngaard in Madonna di Como (net buiten Barbaresco) en worden met de hand geoogst. Na de oogst ondergaan de druiven een korte, koele schilweking om kleur te onttrekken. De alcoholische gisting vindt plaats in – waarschijnlijk – roestvrijstaal om het fruitige karakter te behouden. Vervolgens rijpt de wijn drie maanden op eikenhout, waarna het wordt geperst en gebotteld. Daarna rijpt de wijn 24 maanden sur lie en wordt zonder dosage gebotteld. Heel benieuwd!

Parusso Metodo Classico Brut 2011
Verkrijgbaar bij: Anfors-Imperial 

Hoe doet nebbiolo het in bubbels? Krijg je zelfs bij het maken van een blanc de noirs niet te veel extractie? Ja, dus moet je voorzichtig zijn. In Piemonte zijn ze er gek op. Veel wijnmakers hebben een bubbel in het portfolio. De productie zijn vaak klein en daarom zien we er zo weinig van in Nederland. Deze bubbel van Parusso is krachtig en rijk maar toch ook zijdezacht en verfijnd met klein parelend rood fruit en aangename bitters. Doordrinkbaar en complex door de flesrijping. Piemonte blijft verrassen. 

Sparkling recioto

Sparkling recioto was ooit heel normaal. Recioto della Valpolicella is zo oud als de weg naar Rome. De eerste verhalen over Recioto dateren uit de zesde eeuw na Christus. Bizar oud. In de loop der jaren ging er wel eens wat fout, zij het bewust of onbewust. Het wijn maken ging er een stuk primitiever aan toe dan we nu gewend zijn. Voor een zoete wijn als recioto moet de gisting vroegtijdig worden gestopt, zodat er restsuiker overblijft. Dat kregen ze voor elkaar door de wijn naar een schoon vat over te hevelen en daarbij de gist achter te laten. Soms ging er toch wat gist mee en eindigde de wijn bitter (‘amaro’ in het Italiaans) en werd dus een Amarone. En soms werd dat pas in de fles duidelijk – en ontstond er een sparkling Recioto – ooit heel normaal.

Met de wijnmaaktechnieken van vandaag de dag gebeurt dit niet meer per ongeluk. Maar wel bewust. Er zijn producenten die nog steeds mousserende recioto maken, zoals Domini Veneti. Een zoete mousserende wijn volgens de charmat methode, gemaakt van gedroogde druiven.

Sparkling Etna

Sparkling Etna, of zoals het ze het zelf noemen: DOC Etna Spumante. De blend moet voor het merendeel uit nerello mascalese bestaan, een blauw druivenras dat de hoofdrol speelt in de rode wijnen van de Etna. Het mag worden aangevuld met inheemse blauwe en witte druivenras, waarbij carricante en catarratto de populairste zijn. Volgens Lavinium moet een Etna Spumante volgens de traditionele methode worden gemaakt met een rijping van 18 maanden sur lie. Volgens dezelfde bron staat Etna Spumante nog in de kinderschoenen. Er zijn slechts 24 producenten en in totaal halen ze amper 150.000 flessen (ter vergelijk: Moet & Chandon doet er 30 miljoen).

Nog twee onverwachte bubbels uit Italië

Crusò Spumante Brut
Verkrijgbaar bij: Fijne Wijnen

Gaan we nu eindelijk eens iets proeven op Puglia wat ons wel kan bekoren? Het is een bubbel van negroamaro. Die zag je niet aankomen he? De bubbels zijn verkregen door de tweede vergisting op de fles. Het heeft iets dikte, milde zuren en zwoel bijna verwarmend rijp fruit. Abrikoos iets van licht rood fruit. We zijn verrast met deze bubbel uit Puglia.

Casa Setaro Spumante Pietrafumante
Verkrijgbaar bij: Wijnkoperij Europa

Cappre-wie? Het is de druif cappretone, een lokaal druivenras waar Massimo Setaro een geweldige mousserende wijn van maakt. En dat doet hij vlakbij de Vesuvius-vulkaan. De wijn verblijft dertig maanden op zijn eigen lies en de fles mag pas na minimaal drie jaar de kelder verlaten. De spanning en energie die je vaak proeft bij de ‘stille’ vulkanische wijnen komt hier nog meer tot zijn recht door de bubbels. Mooie wijn!

Sparkling Saint-Péray

Saint-Péray is een herkomstbenaming die ik altijd vergeet. Het ligt in de Rhône, net onder Cornas en is super klein. Het telt nog geen 100 hectare aan wijngaard en er wordt, in tegenstelling tot de rest van de Noord-Rhone, alleen wit en mousserend gemaakt. Er was een tijd dat er bijna alleen maar bubbels werden gemaakt in Saint-Péray, maar dat is voorbij. Slechts een handjevol producenten zijn er nog mee bezig. In totaal is het niet meer dan 10-15% van de totale productie. Domaine Alain Voge maakt een 100% marsanne, die volgens de traditionele methode wordt gemaakt en drie jaar sur lattes rijpt. Toch benieuwd…

Oh ja, Limoux!

Het is eigenlijk gek dat deze wijn ook in dit rijtje staat, want we zouden de bubbels juist hier wél moeten verwachten. Hier begon het ooit. Ze waren, samen met het dorpje Gaillac, zelfs eerder met bubbels dan de champagnestreek. Toch zijn ze veel minder bekend. Op zich ook weer goed voor ons, want dan gaan we tenminste niet meteen failliet na het kopen van een flesje.

Om te proberen

Château Rives-Blanques, Blanquette de Limoux Brut Vintage 2019 
Verkrijgbaar bij: Colaris

Frisse appel, hint van brioche, toastje hier en toastje daar. Betaalbaar en we vallen meteen als een blok voor deze bubbel. Dikke tip voor de feestdagen!

Sparkling pinotage

We weten dat pinotage vele gezichten heeft: jong, oud, rijp, onrijp, groen, dik, dun, goed, vies. Het kan allerlei vormen aan nemen, maar een pinotage met bubbels hadden we nog niet gezien. Bruwer Vintners maakt een licht mousserende pinotage volgens de methode ancestrale. Frivole wijn met aroma’s van fynbos en klein rood fruit. Voor je het weet is de fles leeg.

Sparkling English wine

Hoort deze bubbel nog in dit rijtje thuis? Ik vind het een twijfelgeval, want English fizz acht ik toch bekender dan bovenstaande bubbels. Sinds 1950 wordt er op commerciële schaal wijn gemaakt. Vandaag de dag is tweederde van de totale productie goed voor bubbels. De meeste mousserende wijnen worden gemaakt volgens de traditionele methode én van de drie klassieke druivenrassen uit de Champagne. De wijngaarden liggen in het zuidoosten van Engeland in en om Kent en Sussex. Er zijn inmiddels meer dan 100 domeinen, waarvan Nyetimber, Ridgeview, Gusborne en Chapel Down de bekendste zijn.

Om te proberen

Cavendish Ridgeview NV
Verkrijgbaar bij: Wijnkoperij Europa

Ons wel bellen voor deze bubbel. Champagne look-a-like. Hier worden we gewoon ontzettend vrolijk van. Rijpe appel, brioche en goede zuren. Dit zouden we iedereen aanbevelen.

Gusbourne Blanc de Blancs
Verkrijgbaar bij: Vinites & Gall 

Strak, fris, puur met een fijne zachte mousse. We proeven krijt, brioche, toast en rijpe appels. De nieuwste aanwinst van Vinites en gelukkig breed verkrijgbaar in Nederland zodat je zelf deze bubbel kan scoren. 

Bubbels uit Nederland

We wilden ons eigen land niet overslaan en lichten graag een paar bubbels uit die je misschien nog niet kent.

Raar Rosé, Limburg
Verkrijgbaar bij: Wijnkoperij Europa

Raar dat we Raar nog niet eerder hebben gedronken. Deze 100% pinot noir is wat ons betreft de beste rosé bubbel van Nederland. Oké, eerlijk is eerlijk: zoveel zijn er nou ook weer niet maar toch. Klein rood fruit, een fijne zachte mousse en is je glas op voordat je er erg in hebt. 

Bruut&Bruizend MinZeven Brons, Flevoland
Verkrijgbaar bij: MinZeven

Korter op fles gerijpt (12 maanden) maar al veel ontwikkeling. Deze wijngaard die letterlijk zeven meter onder NAP ligt. Doet niet onder voor een natuurlijk gemaakt brut nature champagne. Silvia doet alles handmatig en over elk detail is nagedacht. Dat proef je terug en zie je ook terug in de prijs. Desalniettemin is het elke cent waard.

Bruut&Bruizend MinZeven Zilver, Flevoland
Verkrijgbaar bij: MinZeven

De zilveren editie rijpt langer op de fles (30 maanden) en wint daardoor aan complexiteit. De neus is verleidelijk met rijpe appel, brioche, appeltaart en nodigt direct uit. Heeft de blend sauvignac, hibernal en souvignier gris de toekomst in Nederland? Wij geloven er wel in, hoor!

Legipont Brut, Méthode Champenoise 
Verkrijgbaar bij: Heuvellands

Jan Jaap wilde deze ook even toevoegen, ook al is het technisch gezien geen wijn. Het is natuurlijk gemaakte perenwijn. Misschien wel één van de grootste verrassingen van de afgelopen tijd. Zachte bubbel, mooie bitters, iets aards, peer en iets van warme specerijen. De wijn verandert letterlijk in je glas. Fascinerend! Leuk feitje: Legipont is ook de naam van het perenras waarvan deze wijn wordt gemaakt.

etna nebbiolo saint peray tokaj valpolicella