Het is inmiddels een jaarlijks terugkerend thema geworden: champagne proeven. Dit jaar doen we het iets anders dan in 2022 en hebben we de wijnwinkels en importeurs gevraagd om specifiek blanc de blancs en blanc de noirs in te sturen. De fles mag maximaal 75 euro kosten.

Voordat we onze favorieten prijsgeven, serveren we je graag eerst een beetje theorie over deze twee champagnestijlen. Geen zin om te lezen? Luister dan de podcast.

Blanc de blancs

Wit van wit, dus dat betekent in de regel chardonnay, maar technisch gezien mag het ook van de andere toegestane witte druiven gemaakt worden: petit meslier, pinot blanc, pinot gris en arbane. Uiteindelijk blijkt van deze vijf witte druivenrassen chardonnay de beste druif voor champagne te zijn, maar wint ook pinot meslier de laatste jaren aan terrein.

De beroemdste blanc de blancs is Clos de Mesnil van Krug. Deze champagne komt van een piepkleine, ommuurde wijngaard van 1,84 hectare in Mesnil-sur-Oger. Eén fles kost tussen de 1000 en 1500 euro.

Kenmerken van chardonnay

Chardonnay is een druif die vroeg ontluikt en is daardoor gevoelig voor voorjaarsvorst. Dat is ook de reden dat ‘ie lekker gedijt in de Côte des Blancs. De beste wijngaarden liggen op de côte (heuvel) en hebben een oostelijke expositie. Dat betekent ochtendzon en dus minder kans op vorst. Een andere beroemde plek voor chardonnay in de Champagnestreek is Montgueux, wat ooit door Daniel Thibaut als ‘the Montrachet of the Champagne’ werd genoemd.

Druk op de fles

Is het je wel eens opgevallen dat sommige champagnes een veel heftige mousse hebben dan andere? Het is best gebruikelijk om een blanc de blancs champagne met minder bar te bottelen. Meestal wordt er gesproken over een druk van 6 bar voor champagne, maar het is niet verplicht. In de EU wetgeving staat wel dat ‘quality sparkling wine’ minimaal 3.5 bar druk moet hebben.

In het geweldige champagneboek van Peter Liem staat dat Louis Roederer zijn blanc de blancs bottelt met een druk rond de 4 bar. De bubbels zijn veel levendiger – of misschien beter gezegd lijken agressiever, bij chardonnay. Zeker bij jonge champagnes van 100% chardonnay kan dat best heftig zijn.

Er ligt mogelijk een historische reden aan ten grondslag. Vroeger, voor 1960, werden de flessen die de tweede gisting ondergingen afgesloten met een kurk. Sommige producenten doen dit nog steeds, maar veel ook niet (want twee keer kans op TCA bacterie). De theorie gaat dat toen de standaarddruk van 6 atmosfeer oorspronkelijk werd bepaald, het bottelen en rijpen van de wijn onder kurk een kleine hoeveelheid gas liet ontsnappen, waardoor de uiteindelijke druk bij het vrijgeven dichter bij 5 atmosfeer kwam.

Onze favoriete blanc de blancs champagne

Charles Heidsieck Blanc de Blancs
Geroosterde hazelnoten, reductief, rotjes, alsof je naar het vuurwerk staat te kijken, citroen, groene appel, iets zilts, toast, brioche.

Te koop bij alle winkels van Les Généreux

Pent Charonnet Champagne Grand Cru Blanc de Blancs
Bourbon? Verrassende stijl, is nog jong. Vliegt alle kant op. Vanille, is het oxidatief? Kaneel. In augustus gedegorgeerd, 5 gram suiker. Fijne zuren. minder mousse, denken we.

Te koop bij Colaris

Girard Bonnet Blanc de Blancs Grand Cru
Oester champagne, groene appel, mineraal, meloen. Umami champagne.

Te koop bij L’Atelier du Champagne

Champagne Marie Copinet Blanc de Blancs Alexandrine
Rijker, rode gele appel, brioche, hout, toast, meer vulling, power, krachtig maar toch strak, geroosterde amandelen

Te koop bij Disdonc

Philippe Glavier La Grâce d’Hakamiah Extra Brut Blanc de Blancs
Rijpe gele en rode appel. Toast, zilt, zeewier, fijne vulling, grapefruitbitters in de afdronk, zachtere bubbel.

Te koop bij Puike Wijnen

Champagne Henri Giraud Blanc de Craie Brut Blanc de Blancs
Geweldig, we zijn hier beide geweest. Maken hun eigen vaten, minimalistische stijl van wijnmaken, puur en spot on. Dit is zo precies als een zwitsers uurwerk.

Te koop bij Vinetiq

Blanc de noirs

Wit van rood, dus 100% pinot noir of 100% meunier of een blend van de twee. Het is vaak pinot noir, al is meunier ook met een opmars bezig. Omdat het wordt gemaakt van blauwe druiven, heeft blanc de noirs champagne meestal een iets diepere kleur en vollere smaak dan blanc de blancs champagne.

Kenmerken van pinot noir

Pinot noir is een lastpak, een enorme diva in de wijngaard. Het heeft een relatief lage groeikracht en is gevoelig voor allerlei ziektes en voorjaarsvorst kan ‘ie ook niet echt hebben, want hij ontluikt net als chardonnay vroeg. De favoriete bodemsoort van pinot noir is kalkrijke gronden, liever dan kleigrond. De meeste pinot staat in Montagne de Reims en Cote des Bar.

Kenmerken van meunier

Voor wie het nog niet wist: pinot meunier noemen we tegenwoordig meunier. Niemand weet precies waarom, maar het is zo. Het is een handige druif, want meunier gedijt lekker op de plekken waar pinot noir moeite heeft. Kleigronden en de wat koelere plekken zijn prima en daarom is ‘ie flink aangeplant in het wat koelere Vallée de la Marne. De druif ontluikt later dan pinot noir, dus voorjaarsvorst is minder problematisch. Meunier in de blend geeft aroma’s van fruit en bloemen. Dat is top, want de aroma’s van pinot noir en chardonnay laten vaak even (een paar jaar rijpen) op zich wachten. Over het algemeen heeft meunier minder bewaarpotentieel, maar scheer ze zeker niet allemaal over één kam.

Onze favoriete blanc de noirs champagne

Henri Giraud Hommage au Pinot Noir Champagne
Rijk en gul glas. Hazelnoten, geroosterd brood, veel vulling. Vineus met een enorme lengte. Met recht een eetchampagne die overeind blijft bij veel hoofdgerechten. Wij zijn fan.

Te koop bij Pasteuning

Eric Taillet Extra Brut Champagne
Wat een fijne meunier. Bloemig, zoals het de druif betaamt. Fruitig, geel fruit (Nadien ruikt ook gele frambozen?). Brioche en sinaasappelcake.

Te koop bij L’Atelier du Champagne

Devaux Coeur des bar Blanc des Noirs Champagne
Ziltig, rond in de afdronk. Uit de Cote des Bar, dus zuidelijker en warmer. Rijk en geconcentreerd. De focus ligt hier gek genoeg op pinot noir champagnes, terwijl het dichterbij Chablis ligt dan bij Epernay.

Te koop bij Okhuysen

Bochet-Lemoine Solera Blanc de Noir Solera
Goed glas. Rijk, maar goede zuren. Niet overdadig. Brioche, belegen, gist, fijn.

Te koop bij MeerBubbels

Elise Bougy Premier Cru Le Mont Chainqueux
Levendig en energiek. Floraal, mineraal, zilt, krijt, gele appel, dit heeft spanning. Bloemig, kardamon, kamille, kurkuma, hier wil je aan blijven ruiken. Het is anders dan de rest. Spannend. Duidelijk krijt. Ziltig.

Te koop bij Brouzje

Léon & Lucien Blanc de Noirs ‘Les Artisans’ Brut NV
Klein rood fruit, rode appel. Granaatappel en tikje gist. Betaalbare klasse, goedkoopste van het rijtje en blijft verrassen. Vorig jaar scoorde deze champagne ook hoog in onze betaalbare lijst. Ook nu komt hij weer goed uit de bus.

Te koop bij Vinetiq

Dominique Foureur Blanc de Noirs Grand Cru
Goede vulling, rijk, herkenbaar meunier.

Te koop bij Chateau Citroen

Champagne