Bourgogne is en blijft hot and happening. Het verschil tussen vraag en aanbod is duidelijker merkbaar dan ooit. Prijzen zijn astronomisch hoog, allocaties worden kleiner en kleiner. Wijnboeren houden zelf minder tot niets achter en er gaat weinig voorraad rond in het distributie circuit. De wereldwijde vraag lijkt onverzadigbaar, daarnaast worden de oogsten minimaler. Witte Bourgogne jaargang 2021 heeft ook problematisch lage opbrengsten. Laat dit nou net hetgeen zijn dat nu al niet aan te slepen is. 

Is dit allemaal heel erg? JA! 

Een ramp waar we nooit overheen gaan komen? Nee, zeker niet. 

In deze blog ga ik op zoek naar alternatieven voor Bourgogne. Voordat we dat kunnen doen geef ik een korte samenvatting over wat wijn uit deze streek zo goed en gewild maakt. 

Wat maakt Bourgogne ‘Bourgogne’? 

Ten eerste, de druivenrassen. Hierbij pak ik de twee meest aangeplante chardonnay en pinot noir. Ten tweede, het terroir. Hiervoor is geen vaste definitie, wat het lekker Frans en een goede marketingtool maakt. Bourgogne staat bekend om ‘het laten spreken van het terroir’ in de wijn. Ik heb een van de bestaande definities gekozen om het makkelijker te maken: terroir is de natuurlijke groeiomgeving van een wijnstok. Hierbij horen de volgende aspecten: 

Klimaat

Er heerst een koud tot gematigd continentaal klimaat in Bourgogne.

Grondsoort

Grondsoorten in de Bourgogne zijn erg verschillend, maar over het algemeen bestaat de grondsoort hier uit een mix van kalksteen (limestone) en klei (clay) samen ook wel marl genoemd. De verhoudingen variëren van wijngaard tot wijngaard. Over het algemeen heeft Côte de Nuits, waar de beste pinots noirs vandaan komen, meer kalksteen in mix en heeft Côte de Beaune (plek voor de beste chardonnays) weer wat meer klei. Maar ook zeker de kalk hier in de bodem maakt de chardonnays hier zoals ze zijn en geeft een mooie mineraliteit 😉

Ligging van de wijngaard

Bourgogne ligt vrij noordelijk, en daarom is het belangrijk dat de wijngaarden een goede ligging ten opzichte van de zon hebben, zodat de druiven optimaal rijp kunnen worden. De beste wijngaarden liggen meestal in het midden op een helling. Bovenop een helling is de bodem te dun en de wind te koud, onderaan is er te veel risico op vorst. 

Menselijke hand in de wijngaard en de wijnkelder

De rol van de mens mag ook niet onderschat worden, denk aan de manier snoeien of het gebruik van bodembedekkers. Los van het terroir, maar wel belangrijk voor de stijl van de wijn is de hand van de wijnmaker. Een aantal voorbeelden waarin Bourgogne een voorloper was: fermentatie en rijping op houten vaten (in piece), malolactische fermentatie en rijping op de lie met bij behorende batonnage. 

Meer lezen? Check dit artikel. En voor de real deep dive: het fantastische boek Inside Burgundy.

De alternatieven

Bovengenoemde punten zijn niet uitsluitend te vinden in Bourgogne, dus alternatieven voor je favoriete chardonnay of pinot noirs zijn er genoeg! Je kan het best opzoek gaan naar wijnen die één of meerdere punten voldoet. Zo dronk ik laatst: 

Chardonnay Coal River Valley Tasmania 2019, Tolpuddle (via Edwines.nl)

Gemaakt door de neven Martin Shaw en Michael Hill Smith MW van het Australische huis Shaw + Smith. Erg lekker; in de neus een dikke vette Chardonnay met steenfruit, citrus, hazelnootjes, boter en een vleugje vanille. Rijk maar toch meer het soort ingetogen fruit wat een Bourgogne Chardonnay ook heeft in vergelijking met nieuwe wereld. Op het palet de ragfijne zuren van een cool climate wijn die het rijke en het houtgebruik in balans brengt. Andere voorbeelden van cool climate gebieden in de nieuwe wereld zijn: Nieuw-Zeeland of Oregon. Hoogte opzoeken kan natuurlijk ook.

Om even in de Australische sferen te blijven: de beste Australische Pinot Noir die ik ooit dronk was van Bass Phillip. Nu vernam ik recent dat Jean-Marie Fourrier (van Domaine Fourrier) de chief winemaker is sinds 2020, dat kan natuurlijk geen toeval zijn.

Over terroir gesproken; zoals eerder gezegd gaat het in de Bourgogne om het laten spreken van het terroir in de wijn. Een regio die hier ook erg de focus op legt is de Loire. Ik kan dan ook sterk aanraden om een fles Loire waarin het terroir spreekt te proberen. Bijvoorbeeld: 

Domaine Gérard Boulay, Sancerre Monts Damnés (via Wijnkooperij de Lange)

De grondsoort van La Côte des Monts Damnés is terre blanches wat dezelfde mix van kalksteen en klei is als in Bourgogne. Echt next level Sauvignon Blanc, niets kattenpis en buxus, maar een stevige kruidigheid, ingetogen en elegant fruit met een vleugje natte steen. Als je witte Bourgogne gewend bent is sauvignon blanc even wennen. Maar ik ben om, echt iets voor terroir junkies. 

En, laat Domaine Vacheron nou net een Sancerre Rouge (100% Pinot Noir) maken uit hetzelfde gebied. Hierbij je hoeft niet eens te wennen aan een ander druivenras. 

Genoeg over terroir, door met druivenrassen 

Ben je opzoek naar een alternatief dan kan je ook kiezen voor een wijn gemaakt van een druif met vergelijkbare aroma’s en die hetzelfde mondgevoel geeft. 

Chardonnay

Chardonnay geeft steenfruit, citrus, soms wat tropisch fruit en dan in het geval van Bourgogne (Chablis meestal buitengelaten) wat boter of room van de malolactische vergisting en vleugje vanille en toast van het hout gebruik om het af te maken. Ik schrijf in een proefnotitie ook vaak honeysuckle, waarvan ik niet eens weet hoe het ruikt in het echt. Maar een typisch WSET woord, vinden ze fijn. 

Aroma’s van toast en vuursteen kunnen ook komen van een beetje reductie, eigenlijk een wijn fout, maar als het een beetje aanwezig is vind ik het persoonlijk erg lekker. Sommige wijnmakers in de Bourgogne staan hierom bekend (Coche-Dury om niet de minste te noemen). 

Wil je hier over meer lezen? Lees dan dit artikel >

Tijdens mijn recente vakantie in Griekenland kon ik niet om de Assyrtiko heen. Ik koos tijdens een lunch in de zon de T-Oinos, Clos Stegasta, Assyrtiko 2018 (via proefgriekenland.nl). Alleen na het ruiken was ik al om: zo complex, je kon de zee ruiken, wat witte bloemen, beetje sinaasappel, natte steen en toast. Assyrtiko heeft veelal dezelfde aroma clusters als een chardonnay en het heeft affiniteit met hout opvoeding. Nou; 1+1=2. 

Een andere wijn waardoor ik van de tafel werd geblazen was de Dominio del Aguila, Albillo Vinas Viejas 2017. Albillo Mayor is een lokaal druivenras uit Ribera Del Duero, Spanje. Na de fermentatie wordt deze wijn gerijpt in Frans eiken op de lie. Wat bijdraagt aan het mondgevoel typisch voor Bourgogne. Deze wijn is ook rijk, vol, heeft een zekere ziltigheid, citrus fruit, rijpe perzik en ja hoor daar is hij weer: de toast. Dit alles gebalanceerd met een mooie frisheid op het palet. Lastig te verkrijgen in Nederland, maar wél te proeven bij Bridges in Amsterdam.

Pinot noir

Voor zover ik weet zijn er geen druivenrassen met veelal dezelfde karakteristieken als pinot noir. Maar gelukkig staat er ongeveer 99,000 hectare aangeplant over de wereld. Pinot noir is een diva druivenras want het laten groeien is niet gemakkelijk. Dat betekent dat er veel moeite in wordt gestopt en dat resulteert in vele mooie exemplaren, ook buiten Bourgogne. Een van mijn nog niet genoemde favorieten is de Duitse versie: spätburgunder.  

In de Ahr groeit Spätburgunder op leisteen wat concentratie en power geeft aan de wijnen. 

Voor mij behoort Paul Fürst uit Franken tot de absolute top van Duitsland. Centgrafenberg GG is de belangrijkste wijngaard van Fürst. De bodem bestaat uit roodkleurig bondzandsteen en heeft een hoog kalkgehalte, waar die pinot noir dus erg goed op gaat. Ik moet er wel bij zeggen dat je voor het geld van deze GG ook andere hele leuke dingen kan krijgen. Zoals om en nabij zeven flessen van zijn Spätburgunder ‘Tradition’ 2019. Ook erg lekker! 

Voor de echte Bourgogne liefhebbers onder ons toch een positieve afsluiter: het einde is nog niet in zicht. Vintage 2022 ziet er vooralsnog erg belovend uit. Laten we een ode brengen aan de weergoden! 

Op de hoogte blijven? Check deze site: insideburgundy.com

Bourgogne Frankrijk