Er zit nog niets in je winkelwagen. Wil je wat leuks zien?
Go shopping
Over Champagne raak ik niet uit-ge-praat. Of uitgeschreven. Het blijft me fascineren en elke keer leer ik ook weer iets nieuws. Zo ontdekte ik onlangs dat Champagne de enige wijnregio is die jaarlijks meer verkoopt dan produceert! Andere regio’s kampen met een structureel aanbodoverschot, Champagne niet. Nu vraag je je misschien af hoe je nu meer kunt verkopen dan je produceert? Er worden in dat jaar flessen uit voorgaande jaren verkocht. Vintages. Goudmijntje, hoor.
Het kiezen van een champagnefles kan soms een tikkie stressvol zijn. Het is niet goedkoop, dus volop experimenteren zit er niet altijd in. Dan zijn er nog verschillende stijlen en termen op de fles. Belangrijk om te weten als je een goede keuze wilt maken.
Voor we beginnen: deze blogpost gaat alleen over Champagne. Er zijn natuurlijk veel meer mousserende wijnen die buiten deze regio worden gemaakt, zie deze blogpost en deze.
Hieronder vertel ik meer over de verschillende stijlen champagne, zodat je beslagen ten ijs komt.
Suikergehalte
Brut Nature, Extra Brut, Brut, Extra-Dry, Dry, and Doux
Op elke champagnefles staat het suikergehalte aangegeven met een van deze termen. Dat is belangrijk, want zo weet je of je een strakdroge, droge, licht zoete of zoete champagne in je glas hebt. Bij Champagne wordt de suiker aan het eind van de tweede gisting toegevoegd. De meest voorkomende is brut champagne. Hier zit dus een beetje suiker in. Dat beetje mag officieel variëren van 0 tot 15 gram, maar meestal zit het tussen de 8 en de 12 gram. Nog steeds een groot verschil van producent tot producent. Toch denk je misschien bij champagne aan die droge smaak? Dat komt omdat de zuren hoog zijn. Suiker is dus vaak nodig om de boel te balanceren. Een alternatief is om de wijn een langere sur lie rijping te laten ondergaan. Leeftijd – ook flesrijping – vermindert de zuren van de champagne. Het zijn dus vaak millisimés champagnes (champagnes uit één jaargang) die de term brut nature of extra brut dragen, omdat deze langer (moeten) rijpen.
Hoe wordt Champagne eigenlijk gemaakt? Check het hele verhaal.
We zijn natuurlijk allemaal op zoek naar gezond voedsel en weinig suiker, dus in champagneland zien we ook een trend naar zéro-dosage champagnes, ofwel champagne zonder toegevoegd suiker (na de tweede vergisting). Deze champagnes zijn te herkennen aan de term ‘brut nature’ op de fles. Een stapje hoger op de suikerladder staat ‘extra brut’ en deze komt vaker voor. Hier mag nog wel een beetje (tot zes gram) suiker worden gebruikt. Een van mijn favorieten is de Agrapart & Fils Terroirs Extra Brut – een non-vintage, maar heel mooi gebalanceerd.
Stijl
Standard, Blanc de Blancs, Blanc de Noirs, Rosé
Champagne wordt over het algemeen gemaakt van drie druivenrassen: chardonnay, pinot noir en pinot meunier. Heel af en toe zie je nog wel eens een andere druif voorbijkomen. Dat kan, want er mogen officieel 7 druivenrassen gebruikt worden.
Naast de dosage staat er soms ook termen als Blanc de Blancs of Blanc de Noirs op het etiket. Qu’est ce que c’est?
Blanc de Blancs
Letterlijk vertaald: wit van wit. Dit is een witte champagne gemaakt van 100% witte druiven. Dit zal dus in de meeste gevallen 100% chardonnay zijn. Blanc de Blancs barsten vaak van de frisse fruitaroma’s, zoals citroen, limoen en groene appel. Maar eentje met een jaartal (zie verderop wat dat betekent) kenmerkt zich ook door complexe tonen van gist, brood en hazelnoten. Mijn persoonlijke favo.
Blanc de Noirs
Letterlijk vertaald: wit van zwart. Dit is een witte Champagne gemaakt van 100% blauwe druiven. Dit betekent in Champagne dus vaak een combinatie van pinot noir en pinot meunier. Hier vind je minder groen fruit, meer rood fruit, zoals aardbeien en frambozen.
Rosé
Dan is er nog de rosé Champagne. Dit is vaak een witte Champagne met een druppeltje stille wijn van pinot noir of pinot meunier. Het wijnhuis Billecart-Salmon maakt een van de beste rosé champagnes, als je het mij vraagt. Maar die van Roger Manceaux is ook top voor alledaags vertier 😉
Rijping
Vintage vs Non-Vintage Champagne
Een andere hele belangrijke factor is de rijping. Hoe langer de Champagne rijpt op de (dode) gistcellen, hoe complexer de smaken worden. Het geeft de gistaroma’s van brood, toast en noten aan de wijn. Dat maakt champagne complex en bijzonder. De betere wijnhuizen laten hun champagnes jaren rijpen.
Voor een non-vintage champagne – een champagne zonder jaartal – moet zo’n rijping minimaal 12 maanden duren (en daarna moet de champagne drie maanden rusten in de kelders). Deze champagne zijn over het algemeen fruitiger en hebben minder gistaroma’s. Een vintage champagne moet minimaal 3 jaar rijpen, maar gebeurt doorgaans langer, omdat het vaak de klapstukken van de wijnhuizen zijn.
Regionale classificatie
Premier Cru, Grand Cru
Een ander kenmerk op de champagnefles is de gemeente van herkomst. Er worden in 319 gemeenten champagne gemaakt, die noemen we ‘crus’. De ene cru is de andere niet. Er zijn namelijk 42 met een Premier Cru status en slechts 17 met een Grand Cru status. Daar zitten natuurlijk pareltjes tussen, maar vergis je niet. Het werkt hier niet zoals in de Bourgogne, waar de wijngaarden de status krijgen. In Champagne krijgen de dorpen de status mee. Er komen ook steeds meer goede kwaliteit Champagnes van ‘autre cru’ op de markt, neem bijvoorbeeld de Fleury Champagne uit Côte des Bar.
Classificatie van de maker
Récoltant Manipulant (RM), Négociant Manipulant (NM), etc.
Alsof het nog niet genoeg is, staat er ook nog op de fles door wie de champagne gemaakt is. Je hebt ‘des grandes marques’, ofwel de grote jongens. Hieronder vallen bijvoorbeeld Moet, Taittinger en Louis Roederer. Ze hebben vaak te weinig wijngaarden om aan de grote vraag te voldoen en kopen een grote hoeveelheid druiven op.
Hoe dat precies zit, wordt duidelijk gemaakt middels één van onderstaande afkortingen. Dit vind je ook op het achteretiket.
- NM “Négociant Manipulant” – Een producent die druiven opkoopt en verwerkt in eigen champagne. Hier vallen de grote champagnehuizen onder.
- MA “Marque d’Acheteur” aka ‘Private Label’ – Een grote retailer of restaurant koopt een kant-en-klare wijn en verkoopt onder zijn eigen private label.
- ND “Négociant Distributeur” – Een koper die kant-en-klare Champagne opkoopt en deze onder zijn eigen naam doorverkoopt.
Dan heb je nog cooperatives (CM), een soort van vereniging van champagneboeren, die samen een champagne maken. Ze zijn vaak kleiner dan de Maisons, maar veel groter dan de vignerons.
Vignerons zijn de ‘kleine’ boertjes, die de laatste jaren aan populariteit winnen. Logisch, want het is weer hartstikke hip om lekker lokaal te doen. Ambacht zien we graag.
- RM “Récoltant Manipulant” Een champagneboer die minimaal 95% eigen druiven gebruikt. Dit is het klassieke champagneboer type. Uiteraard maakt Frankrijk het weer complex: het is mogelijk dat een Maison deze stempel op een sub-label zet, wat dus eigenlijk een tikkie misleidend is.
- SR “Société de Récoltants” Een club champagneboeren die die samen investeert in resources, zodat ze ieder hun eigen merk op de markt kunnen zetten.
Niets te verliezen
Voor het schrijven van deze blog heb ik afgekeken bij het blog van Winefolly (How To Choose Champagne). Hun afsluitende noot is ook spot-on: je hebt niets te verliezen… Dat is ook zo. Champagne kan altijd. Dat zei Lily Bollinger jaren geleden al:
“I drink it when I’m happy and when I’m sad.
Sometimes I drink it when I’m alone.
When I have company I consider it obligatory.
I trifle with it if I’m not hungry and drink it when I am.
Otherwise, I never touch it – unless I’m thirsty.”
~ Lilly Bollinger
Mocht je toch een flater slaan, dan maak je er gewoon een mimosa of een gin cocktail van 😉 Santé!
Like what you read?
Volg me dan op Instagram of Facebook en blijf op de hoogte van mijn avonturen en nieuwe artikelen. Le Club des Vins stuurt elke maand een nieuwsbrief uit, genaamd wijnvertier in je inbox. Lid worden?
Ik vind het ook TE GEK als je een reactie achterlaat hieronder ❤