“Voor veel wijndrinkers is prosecco een merk. Over de achtergrond zal de gemiddelde consument dan ook weinig weten, wellicht zelfs niet eens waar de wijn vandaan komt of hoe hij wordt gemaakt.”

Aldus Ronald de Groot, hoofdredacteur van Perswijn in zijn voorwoord in de eerste Perswijn van 2019. Natuurlijk, hij heeft gelijk, maar toch schrik ik er een beetje van. Dit moet verteld worden. Wat is prosecco? Le Club des Vins legt het je uit.

Ik zal het je eerlijk toegeven: tijdens het schrijven van dit artikel ging er voor mij ook een nieuwe wereld open. Een wereld met Cartizze, prosecco zonder bubbels en rives.

Is prosecco hetzelfde als champagne?

Zeker weten niet. Sterker nog, er zijn heel veel verschillen. De enige gemene deler is dat beide wijnen mousserend zijn. Hou die gedachte vast.

Nee, want andere herkomst.

Champagne mag alleen champagne heten als het uit Champagne komt. Prosecco komt uit het noordwesten van Italie. Om precies te zijn beslaat de DOC Prosecco de hele Friuli-Venezia Giulia en bijna de hele Veneto-streek.

De ene prosecco is de andere niet. En dat heeft alles te maken met het terroir. In de heuvelachtige subregio’s Conegliano-Valdobbiadene en Colli Asolani hangen de druiven er het beste bij. Vandaar dat de bubbels uit deze regio’s de noemer DOCG Prosecco Superiore mogen dragen.

De meest geprezen heuvel is de cru Cartizze vlakbij het stadje Valdobbiadene. Het was zelfs ooit het duurste stukje wijngaard van Italie, maar is inmiddels ingehaald door de wijngaarden van Barolo en Barbaresco.

Bron: Guildsomm – An introduction to prosecco

Nee, want andere druivenrassen.

De druivenrassen die voor prosecco gebruik worden, zijn ook anders dan die van de Champagne. Prosecco wordt gemaakt van de glera-druif. Voor 2009 heette de druif ‘prosecco’, maar dat was niet zo handig, omdat op die manier de hele wereld prosecco zou kunnen maken. Net als dat je ook overal ter wereld chardonnay hebt. Dus dat hebben ze veranderd naar glera. Slim van die Italianen. Prosecco moet voor minstens 85% glera bevatten en mag worden aangevuld met een reeks aan andere druivenrassen, waaronder chardonnay en pinot bianco.

Nee, want andere productiemethode.

Champagne, crémant en cava worden gemaakt volgens de methode traditionnelle, wat inhoudt dat de tweede gisting op de fles plaatsvindt. Na de gisting blijven de (dode) gistcellen in de fles. Minimaal een jaar, maar langer is beter. Dat zorgt voor ‘autolytische’ tonen, ofwel tonen van gist (= brood, toast, brioche). In The Oxford Companion to Wine – mijn rots in de branding – staat dat de rijping minimaal vijftien maanden moet duren om deze aroma’s in de wijn te krijgen.

Prosecco wordt gemaakt volgens de methode charmat. De tweede gisting vindt plaats in een tank in plaats van in de fles. Het is makkelijker en minder tijdrovend. Dat merk je ook in je portemonnee. In prosecco vind je dus over het algemeen geen autolytische aroma’s. Het doel is om een fruitige bubbel te maken.

Is champagne altijd beter dan prosecco? Nee, dat denk ik niet. Een champagne van de onderste plank in een Franse supermarkt versus een goed gemaakte prosecco uit Valdobbiadene? Think again.

Hey, er is ook prosecco zonder bubbels.

De wereld van wijn blijft je verbazen. Er zijn altijd uitzonderingen, waar je ook bent. Zo ook in Prosecco-land. Wie wist dat er ook prosecco bestaat zonder bubbels? Het heet prosecco tranquillo.

Er zijn drie stijlen prosecco, namelijk:

• Prosecco spumante is de meest voorkomende stijl en is goed voor 95% van de productie. Het heeft een minimale druk van 3 bar (voor champagne geldt een minimum van 5). Als de spumante een prosecco superiore betreft, dan moet het minimaal 3.5 bar hebben.
• Prosecco frizzante met een druk van 1 tot 2.5, een beetje zoals je spa’tje groen of je hippe pét-nat.
• Prosecco tranquillo is een prosecco zonder bubbels.

En prosecco gemaakt volgens de traditionele methode?

Het is schaars, maar het is er wel. De meeste kans om ze tegen te komen is in Conegliano-Valdobbiadene. Dan staat er rifermentazione in bottiglia op de fles.

Dan is er ook nog Col Fondo en is vergelijkbaar met de methode ancestrale. Er blijft een beetje gist in de fles zitten, zodat het in de fles opnieuw gaat fermenteren en voor een lichte bubbel, frizzante, zorgt.

Rive, een nieuwe manier om verschillende terroirs te onderscheiden

Laten we DOC Prosecco vergeten. De kans dat je daar een pareltje treft, is niet zo groot. Voor de échte bubbel moet je wederom naar Conegliano Valdobbiadene. Maar ook daar zijn verschillen. Sinds 2009 kan dat worden aangegeven met de term ‘Rive di’ (letterlijk vertaald: heuvel uit…). In totaal zijn er 43 dorpjes, maar ze worden nog niet allemaal gebruikt. Dit zijn doorgaans de prosecco’s van de bovenste plank.

“A tentative shot at characterising the most widely exploited and most interesting rive could pick out San Pietro di Barbozza for freshness and refined elegance; Ogliano for its ripe, yellow fruit; Guia for a certain tangy, mineral quality; and Santo Stefano for its firm, fresh zip.”

Bron: Decanter – Top-tier Prosecco: wines pushing the boundaries

Waarom deze blog?

Omdat ik wil informeren. Van een prosecco van vijf euro hoef je niet veel te verwachten. Maar verwacht óók geen vuurwerk als je een champagne van tien euro meeneemt. Een goede prosecco is beter dan een slechte champagne.

Bronnen:

• Decanter – Top-tier Prosecco: wines pushing the boundaries
• Guildsomm – An Introduction to Prosecco
• Forbes – Prosecco that sparkles less or not at all

Like what you read?

Volg me dan op Instagram of Facebook en blijf op de hoogte van mijn avonturen en nieuwe artikelen. Le Club des Vins stuurt elke maand een nieuwsbrief uit, genaamd wijnvertier in je inbox. Lid worden?

Veneto