Biologische wijnen, hoe zit dat precies? Om me heen zie ik steeds vaker biologische producten. Ook wijn begint groener te worden. Hoe zit dat allemaal?

Wat is biologische wijn?

Biologische wijnbouw betekent eigenlijk dat de wijn gemaakt wordt van biologisch geteelde druiven. Kort gezegd houdt dat in dat er geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt mogen worden in de wijngaard. Er zijn twee uitzonderingen op die regel: zwavel en kopersulfaat. Volgens wijnjournalist Han Sjakes: ‘Zwavel wordt gebruikt om schimmels tegen te gaan en is niet erg belastend voor het milieu. Voor koper daarentegen zou iets beters gevonden moeten worden.’ 

Maar biologische wijn betekent niet automatisch dat er geen additieven in zitten. Men mag nog steeds commerciële gist, eiwit of dierlijke enzymen toevoegen in biologische wijnen. Die laatste twee gebruik je bij het klaren van de wijn. Het betekent dus niet automatisch dat een biologische wijn ook veganistisch is. 

Verschillende regels

Het grootste punt van discussie is de toegestane hoeveelheid sulfiet in de wijn. Sulfiet dient als conserveringsmiddel en is voor zover bekend niet schadelijk voor de gezondheid. Zonder sulfiet kan een wijn bijna niet ouderen (enkele uitzonderingen daargelaten). Over het gebruik van sulfiet en of dat wel of niet mag in biologische wijn zijn verschillende opvattingen en regels. Verenigde Staten is aanzienlijk strenger dan Europa. 

• Verenigde Staten: “een wijn gemaakt van biologische druiven zonder toegevoegd sulfiet”
• Europa & Canada: “een wijn gemaakt van biologische druiven met toegevoegd sulfiet”

Het is dus voor Europese wijnmakers veel makkelijker hun wijn te bestempelen als biologisch dan voor Amerikaanse. Het is bijna ondoenlijk voor een Amerikaanse wijnboer om een biologische wijn te maken. 

Aangezien het een stuk beter voor de (toekomst van de) wijngaard is, zie je steeds meer biologische wijnen. Ook in Amerika, maar dan met een kleine omweg: ‘made from organic grapes’ staat er dan op de fles. De wijngaard en de druiven zijn biologisch, maar er is wel sulfiet toegevoegd aan de wijn. Meer weten over sulfiet? Hierover heb ik ook sulfiet geschreven. 

Niet altijd even makkelijk

Dan is het ook nog goed om te vermelden dat het in het ene gebied veel makkelijker is om biologisch te werken dan in het andere. In Bordeaux bijvoorbeeld, werken ze al jaren met zogenaamde ‘Bordeauxe pap’, een mengsel van onder andere kopersulfaat. Dat is hard nodig om het grote risico op meeldauw (druivenziekte) in te perken. Een wijnboer in Bordeaux kan bijna niet zonder. Het kan wel, want sommige wijnhuizen doen, maar kost over het algemeen meer tijd en energie. 

In tegenstelling tot Chili – hier heerst zo’n ultiem klimaat voor wijnbouw dat plantenziektes zeldzaam zijn. De verschrikkelijke druifluis ‘phylloxera’, die ongeveer elke wijngaard in Europa heeft verwoest, heeft in Chili nooit een kans van slagen gehad. Voor Chileense boeren kost het dus minder moeite om biologisch te boeren. 

Misschien verwacht je nu dat er in Nederland volop wordt gespoten met chemische bestrijdingsmiddelen, omdat ons klimaat nu niet bepaald ideaal is. Dat hoeft natuurlijk niet. Enerzijds kun je kiezen voor resistente onderstokken en resistente druivenrassen (kruisingen) en anderzijds kun je ook de natuur haar werk laten doen. Neem nou dit plaatje bij Wijngaard de Frysling. De schapen grazen door de wijngaarden, eten het onkruid op. Als gevolg hoeven ze minder te spuiten. Dat is ook een manier, maar ja, dan moet je wel schapen hebben 😉

Conclusie

Mijn conclusie is hetzelfde als wat ik schreef over biodynamische wijnen. Ik vraag me af of je het verschil kunt proeven in de wijn, maar ik denk wel dat het heel goed is dat er bewuster om wordt gegaan met de wijngaard, zodat de generaties die na ons komen er ook nog van kunnen genieten.

Wat ik wel heb gemerkt, is dat de stempel biologisch (te) veel als een marketing-term wordt ingezet. De beste wijnhuizen werken biologisch, omdat het – serieus, ik maak ‘m – logisch is. Dat hoeft niet met veel bombarie te worden gepresenteerd. Kijk maar naar Chateau Musar.

‘We want to be Chateau Musar. In fact in the wine and grape production, we go far beyond the requirements of the organic status so this is why we tend to say that we produce natural wines and not just organic wines,’ aldus Gaston Hochar.

---

Bronnen:

• Winefolly – What do to about the organic wine dilemma?
• Winefolly – Organic vs non-organic wines
• Gezondheidsnet – Feiten en fabels over biologisch eten