Als je door de Elzas rijdt, rijd je in Frankrijk maar voel je je in Duitsland. Plaatsnamen zijn vrijwel altijd Duits en de vele vakwerkhuizen geven een behoorlijk on-Franse sfeer. Toen ik met mijn proefgroepje van de vinologenopleiding in de Elzas was, hadden we dan ook al snel discussie over hoe je Hugel nu eigenlijk uitspreekt. Is het huuzjel, is het uughèl of toch maar gewoon het Nederlandse hugel? Bij ons bezoek bleek dat ook in het wijnhuis huuzjel en uughèl gewoon door elkaar worden gebruikt. Eerste misverstand de wereld uit. 

Gourmet

Afijn, de wijnmakerij en ook een leuke boutique om te proeven en te kopen, zitten naast elkaar in het schilderachtige en toeristische dorpje Riquewihr. Van oudsher was Hugel ook een gourmet. Een gourmet is een wijnmaker die vroeger ook wijnen van andere huizen aan de man bracht. Een soort broker in wijnen dus. Niet elk wijnhuis had immers de middelen om rond te reizen en wijnen ver te transporteren. Was je een gourmet, dan was dat ook wel echt een blijk van vertrouwen. Je verkocht immers je eigen wijn, maar ook die van anderen. Er werd wel van je verwacht dat je alle wijnen een eerlijke kans gaf. Interessant.

Uitbreiden

Hugel is op zich een vrij grote wijnmaker, naar Elzasser begrippen: ze bezitten 30 hectare en bestaan al sinds 1639 (nu staat de 12^e generatie aan het roer). Ze verbouwen alleen de druivenrassen die in de Elzas de nobele rassen heten: Gewürztraminer, Riesling, Pinot Gris, en Muscat. Ooit schreven zij zelf de wijnwetgeving die nu algemeen geldt voor Vendange Tardive en Sélection de Grains Nobles.

Uitbreiden in de Elzas op de goede plekken is echter niet makkelijk. De grands crus vind je op de helling op de uitlopers van de Vogezen. Dat is perfect te zien aan de rode plekken (stippen) op de foto van deze 3D-kaart die ik maakte.

Rood zijn de grand cru’s, geel de overige wijngaarden. Wil je in de Elzas wijngaarden bijkopen, dan ben je afhankelijk van een regionale instantie aan wie verkopers verplicht zijn om wijngaarden te verkopen. Dat instituut biedt die wijngaarden vervolgens weer te koop aan, maar gunt het vooral aan nieuwe wijnmakers. Niet makkelijk dus als je een oud wijnhuis bent en wil uitbreiden. De enige methode om toch in hoeveelheid flessen te kunnen uitbreiden, is door druiven te kopen van andere boeren. Dat doet Hugel dus ook bij gecontracteerde boeren, die nog eens 110 hectare bezitten. 

Het oudste foeder ter wereld

Eerder schreef ik al in een artikel over Domaine Moritz over het verschil tussen foeders en barriques. Het officieel oudste foeder ter wereld staat bij Hugel en komt uit 1715 en heet S. Caterine. Ze hebben zelfs een certificaat van het Guinness Book of Records. Overigens is dat oudste foeder ook prachtig gedecoreerd met allerlei houtsnijwerk en is het nog gewoon in gebruik. Ik vind zulk houtsnijwerk toch leuker om te zien in een wijnkelder dan in, bijvoorbeeld, een oude kerk ofzo. Het verhaal gaat dat er laatst een groep Chinezen werd rondgeleid die maar weigerden te geloven dat de hele wijnkelder natuurlijk gewoon in bedrijf is en dat er ook hard wordt gewerkt. Zij zagen de kelder als een soort museum: gemaakt om tentoon te stellen. 

Gerijpte riesling

Gelukkig is dat niet zo en maakt Hugel geweldige wijnen. Ze doen dat naar eigen zeggen zonder poespas: niets wordt aangezoet, niets rijpt op barriques. Het gaat ze om de puurste expressie van de druif en/of het terroir. Hugel geeft zijn wijnen pas vrij op het moment dat ze naar hun idee perfect op dronk zijn. Zo kan het dat hun Riesling Grossi Laüe (Elzasser dialect voor grands terroirs) van 2013 nu uitverkocht is en ze net 2012 hebben vrijgegeven voor de verkoop. 2013 was simpelweg eerder op dronk en werd dus eerder gereleased dan 2012. Hugel vindt een wijn op dronk als de fruitaroma’s net een beetje gaan afnemen en de rijpingsaroma’s (tertiaire aroma’s) gaan toenemen. Op dat moment vinden ze een wijn genoeg complexiteit hebben om te gaan drinken. Met name hun rieslings kunnen perfect rijpen en dat betekent dat er op dat specifieke moment zeker nog verdere rijping kan plaatsvinden. Voor elke wijn die ze op de markt brengen, adviseren ze ook een drinking window. Ofwel: hoe lang de wijn nog mee kan. 

Wijnkaart Alsace

Alle Grands Crus op een rij op deze prachtige zwart-wit wijnkaart van Alsace. Heb je al een favoriet?

Bekijk deze wijnkaart >

Wij proefden een hele reeks aan wijnen en die Riesling Grossi Laüe uit 2012 vond ik echt geweldig. Zo’n oude riesling heeft zoveel geweldige aroma’s, zoveel complexiteit. Die moet je echt proeven. Gelukkig kan dat. Ik heb drie doosjes meegenomen (waarvan een fles weggeven aan een behulpzame Fransman toen ik met een lekke band stond) en de wijn staat nu op de tap bij Walsjérôt. Hij heeft een drinking window van zeker nog zo’n acht jaar. Maar daar gaan wij niet op wachten!

Meer over Alsace?

• Binnenkijken bij Domaine Moritz
• Droom ik of is het echt: Vignoble du Reveur
• De gebottelde poëzie van Marcel Deiss
• Trimbach my bottle to me

Elzas Frankrijk