Twee weken geleden maakte ik voor het eerst kennis met Marcel Deiss. Nu had ik wel eens over hem gehoord, maar me er nog nooit echt in verdiept. Toen ik dat wel deed, zette het mijn wereld eventjes op z’n kop.

Marcel Deiss (of nou ja, inmiddels staat kleinzoon Jean-Michel Deiss aan het roer van het wijnhuis Deiss) is een beetje l’enfant terrible van de Elzas. De wijnen zijn net zo eigenzinnig als de beste man zelf.

Waar het in de Elzas draait om specifieke druivenrassen en monocepages, draait het bij Deiss maar om één ding: terroir. De druiven zijn daarbij ondergeschikt. Hij doet het ondenkbare: zijn wijn is een blend van verschillende druiven van één wijngaard. Say what? Men verklaarde hem voor gek, maar Deiss ging door. Dat hij er ook nog met edele rot aangetaste riesling door heen mikte, was voor sommigen echt een doodsteek. Voor anderen was het een gevalletje wereld-op-z’n-kop in positieve zin.

Wine is bottled poetry

Hij plant de druiven niet alleen bij elkaar, hij oogst ze ook nog eens tegelijkertijd. Watskeburt met vroeg- en laatrijpende druiven? Deiss claimt dat het kan en vergist de druiven – iets wat je zelden tot nooit ziet – ook nog eens samen. Waarom, vraag je je misschien af? Maar Deiss denkt: waarom niet? Volgens hem is het maken van een wijn van één druif net zoiets als dichten met één lettergreep. Mooi. Zo komen we dus wel heel dichtbij de uitdrukking ‘wine is bottled poetry’.

Denk overigens niet dat het makkelijk is, dat je gewoon een setje wijnstokken random op een wijngaard knalt, de druiven oogst, bij elkaar gooit en wijn hebt. Er zit een vijfhonderd jaar oude theorie achter, die de juiste bodem bij de juiste druif zoekt. Dit noemen we Complantation, de kunst van het planten van verschillende druiven op een specifieke bodemsoort.

Toch zijn die blends niet helemaal uit de lucht gegrepen. Er worden wel blends gemaakt in de Elzas. Kijk maar naar Edelzwicker en Gentil. Gentil bestaat voor tenminste 50% uit riesling, muscat en/of gewurztraminer en mag worden aangevuld met sylvaner, chasselas en/of pinot blanc. Anders dan bij Deiss moeten de druiven apart worden vergist. Voor Edelzwicker gelden geen eisen meer. De term bestaat al sinds 1644, maar werd in 1970 afgedaan. Er wordt nog wel Edelzwicker gemaakt, maar niet meer door de AOC wet gecontroleerd.

Het is hard werken en kwaliteit boven kwantiteit stellen. De plantdichtheid is enorm hoog. De wijnstokken staan zo dichtbij elkaar zodat ze onderling moeten vechten om voedingsstoffen. Degene met het beste fruit (= druiven) gaat door naar de volgende ronde. Rendementen zijn laag. Daar waar vier flessen per wijnstok normaal is in de Elzas, rekent Deiss er minder dan één per stok.

Marcel Deiss, Alsace Blanc, 2014

Een wappy wijn van de bovenste plank. Hoewel zijn manier van werken afwijkt van de standaard, staat zijn wijn – het eindresultaat – symbool voor de Alsace. Een rijkheid en complexiteit waar je u tegen zegt. Fris, rijp en gedroogd fruit wisselen elkaar af. En dit is nog maar de instapper…

Enfin, het sprookje is uit. De fles is leeg.

(Oké, ik heb de Grand Cru Schoenenbourg besteld. Over 15 jaar hoor je hoe die smaakt). 

Lees ook het epistel van WineGeeks, of bestel je flesjes bij Janselijn.

wappy wijnen Witte wijn