MUST – Fermenting Ideas. Alleen al van de titel van dit congres maakt m’n hart een sprongetje. De sprekers, zeg maar gerust de wijntop, doen daar nog een schepje bovenop. Michel Bettane, Charles Spence, Maureen Downey en Laura Catena – ze vlogen allemaal naar het Portugese kustplaatsje Estoril om daar te spreken over hun vakgebied.

Het congres is in 2017 opgericht door Rui Falcão en Paulo Salvador, die in de eerste instantie de vraag voorgeschoteld kregen of ze een foodfestival wilden organiseren. Gelukkig werd dat aangepast naar een wijncongres van wereldformaat. De vier onderwerpen die me het meest zijn bijgebleven lees je hieronder.

#1 Er zijn voor een half miljard aan vervalste flessen van Rudy in omloop.

Lekkere binnenkomer, of niet? Niemand minder dan Mauren Downey, oprichter van Winefraud.com, staat op het podium en vertelt over de donkere kant van de wijnwereld. Zij was degene die, zo ongeveer als enige, niet geloofde in de enthousiaste wijnverzamelaar Rudy Kurniawan, die overigens een dezer dagen weer vrijkomt. Nog steeds zijn er vervalste flessen van Rudy’s hand in omloop. Niet gek als je je bedenkt dat hij in 2006 alleen al 12.000 flessen heeft vervalst én verkocht. Een deel daarvan circuleert nog steeds rond. Het gekke is dat de wijnen niet in beslag mogen worden genomen, maar terug moeten naar de laatst verkopende partij. Het lijkt een never-ending story. Maar dat hoeft niet zo te zijn, volgens Downey. Ze heeft een technologie ontwikkeld, Chai Vault , die gebruik maakt van de blockchain om de echtheid van flessen te garanderen.

Mocht je geen idee hebben wie Rudy is, kijk dan de docu Sour Grapes op Netflix.

#2 Tomatensap smaakt beter in het vliegtuig

Dan verschijnt Charles Spence ten tonele. “I’m not a wine expert, nor a marketeer. I’m a psychologist.” Hij onderzoekt multizintuiglijke factoren die samen onze eet- en drinkervaring bepalen, meestal zonder dat wij het weten. Dat heeft hij samengevat in het boek: Gastrofysica.

Iedereen kent het wel: je gaat naar de Provence en scoort daar een fantastische rosé – lekker voor thuis! Eenmaal thuis valt de fles vies tegen. Het smaakt toch niet zo fantastisch als in de Provence. Hoe komt dat?

“The pleasures of the glass reside mainly in the mind not in the mouth”, zegt Charles Spence. Het is niet alleen de wijn, het is de hele beleving rondom de wijn. Een glas rosé smaakt heel anders op het strand terwijl je het ruisen van de zee hoort en de zon ziet ondergaan, dan wanneer je thuis op de bank zit en zapt tot je een ons weegt, omdat er niets op tv is.

Zo gaat ‘ie een uur door. Het is bijster interessant. Waarom drinkt iedereen tomatensap in het vliegtuig, maar zie je dat nooit iemand op het terras drinken? Door het lawaai verandert je smaakpallet. Say what? Waar je normaal zin hebt in zoet, krijg je bij omgevingslawaai meer trek in umami. Ha!

Ook mooi: “Cabernets like angry music”. Spence heeft verschillende onderzoeken gedaan met muziek en wijn. Wat blijkt, het is zo simpel als wat: lichte wijn hoort bij lichte muziek, zware wijn hoort bij zware muziek. Net als kleur, bij rood licht ervoeren mensen meer fruittonen, bij een groen licht juist meer frisheid.

#3 Portugal is booming.

Eigenlijk leerde ik hier ook dat je gewoon een podium op kunt lopen en een verhaal kunt vertellen. Want dat deed Dirk Niepoort in z’n bodywarmer. Hij vertelt over de rijke historie van Portugal: de lagares, amfora’s, madeira, moscatel en port. Er was zelfs een tijd dat port duurder was dan Lafite. Maar helaas, dat zette zich niet door, er kwam een dictatuur en dat zorgde ervoor dat Portugal achter raakte op de rest van Europa.

Maar soms kan iets slechts ook goed zijn. Hierdoor bleef Portugal zich vasthouden aan tradities en zie je vandaag de dag ook nog steeds veel inheemse druivenrassen, zoals baga en trincadeira. Toen ze de deuren eenmaal openden ging het snel. Er kwam chardonnay, cabernet-sauvignon en syrah bij. Maar de lokale helden bleven ook. Dirk is blij dat niet alles veranderde. Zo zijn er nog steeds lagares voor het betere stampwerk in de Douro. Alentejo staat nog steeds bekend om de amforawijnen, een traditie die inmiddels al 2000 jaar standhoudt. Er komen prachtige wijnen uit Bairrada, een gebied waar eerst niemand iets van moet hebben. Eind november ga ik weer naar de Alentejo, dan zal ik ook even een wijn uit Bairrada meepakken, want to be honest: die ken ik nog niet.

Lees mijn eerdere artikel over Vinho de Talha, amforawijn uit Alentejo.

#4 Global warming is real.

Laura Catena is de vierde generatie van het bekende wijnhuis Catena uit Mendoza, Argentinië. Global warming is real – dat wisten we natuurlijk al, maar Laura Catena komt met harde cijfers:

Een van de strategieën tegen global warming is wijngaarden aanleggen op hoger gelegen gebieden. Haar vader begon daar al mee met Gualtallary, een van de beste wijngaarden van de Mendoza, op 1450 meter hoogte. De belangrijkste effecten van hogergelegen wijngaarden zijn:

• een lagere gemiddelde temperatuur (ongeveer 0,6 graden per 100 meter). Dit geeft dus een koeler klimaat (dus een hogere zuurgraad, minder alcohol en langzamere rijping).
• intenser, feller zonlicht doordat de lucht dunner is en er minder wolken zijn. Net als wij ons over ons kroost willen beschermen, doet een wijnstok dat ook. Een wijnstok beschermt zijn zaadjes tegen het felle zonlicht, dus hebben de druiven hier doorgaans een dikkere schil (dus meer tannine en kleur).
• een groter verschil tussen dag- en nachttemperatuur wat zorgt dat de zuren overeind blijven.

Deze sessie van Laura Catena was een mooie aanloop naar de WSET Diploma Course, waar ik net mee begonnen ben.

Algemene indruk

Hoewel het congres nog redelijk in de kinderschoenen staat – het is nog maar twee jaar oud – was het enorm professioneel georganiseerd. Alles was tot in de puntjes verzorgd, de sprekers waren niet de minste en het laat Portugal stralen. Het is een MUST voor wijnliefhebbers, voor studenten van WSET Diploma – je leert enorm veel van deze sessies, van de sprekers die (soms) een andere kijk op wijn hebben. Ik ben er volgend jaar weer bij. Jij ook?

Special thanks aan Miss Winelane, die ervoor zorgde dat ik ook een uitnodiging kreeg. Lees haar artikel over Must – Fermenting Ideas op Perswijn. 

Lissabon portugal