Hip om te haten, schaamdruif en tegelijkertijd ongekend populair. Dat is verdejo. Je hebt er vast wel eens van gehoord. het staat bij elke brasserie op de wijnkaart en is in bijna elke supermarkt in Nederland verkrijgbaar in verschillende prijsklassen. Eerlijk gezegd laat ik verdejo vaak (onterecht) links liggen, maar in het kader van #TasteRueda ga ik op onderzoek uit. Wat is verdejo én hoe divers is Rueda eigenlijk?

Rueda in een notendop

De DO Rueda is gelegen in het centrale gedeelte van Spanje en ligt in de nabijheid van de rivier de Duero. Het heeft een continentaal klimaat met warme, droge zomers en koude winters en de wijngaarden liggen zo’n 700-800 meter boven zeeniveau. De hoogte zorgt voor verkoeling, vooral ‘s nachts. De hoofddruif is uiteraard the one and only verdejo met ruim 87% van de totale aanplant. Maar er is meer. De regio telt maar liefst 1500 wijnbouwers, waarvan er 72 wijnhuizen zijn (de rest verkoopt z’n druiven dus). Met 20.000 hectare is het geen kleintje te noemen. Het is ongeveer net zo groot als Ribera del Duero, maar drie keer kleiner dan Rioja. Ter vergelijk: Nederland telt nog net geen 300 hectare. De laatste jaren is er steeds meer aandacht voor biologische wijnbouw, iets wat we alleen maar kunnen aanmoedigen.

Omfietsen

Over Nederland gesproken: wist je dat wij de belangrijkste exportmarkt zijn buiten Spanje voor de DO Rueda? Eigenlijk geen verrassing, want ik deed zelf enorm mee. Ik kan me nog goed herinneren dat ik speciaal naar de HEMA omfietste voor een fles verdejo. Het fijne van verdejo is dat het de belofte altijd waar maakt. Tropisch, had een beetje vulling en een aantrekkelijk, sappig zuurtje. En weer eens wat anders dan sauvignon blanc, die ik had uitgespeeld.

Originele stedentrip? Ga naar Valladolid, een geweldige stad voor foodies. Check deze blog >

Van Sherry naar fruitbom 

Rueda kent een lange wijntraditie. Al sinds de Middeleeuwen wordt er wijn gemaakt. Helaas gooide phylloxera roet in het eten en vernietigde een groot gedeelte van de aanplant. Na het opkrabbelen uit deze ravage werd de druif palomino vol ingezet om het wijngaardareaal te herstellen en de productie op te schroeven. Deze druif geeft gemakkelijk hoge volumes en de hele wereld was destijds gek op sherry. Win-win. Er werden soortgelijke wijnen gemaakt in Rueda. Die verdejo was nauwelijks in beeld. dat veranderde met de komst van het iconische Rioja-huis Bodegas Marqués de Riscal. In 1970 zagen zij de potentie van verdejo in, maar vonden ze het terroir van Rioja niet geschikt. Ze zochten het elders op en kwamen in Rueda uit. Het was Marqués de Riscal die Rueda en verdejo op de kaart zette.

Dare to be different 

Met de komst van de officiële DO status in 1980 werd de wedergeboorte van Rueda ingezet. Verdejo had palomino inmiddels verslagen qua aanplant dus het was tijd dat deze druif het podium kreeg dat het verdiende. Verdejo moest Rueda een identiteit geven. En we kunnen wel stellen dat dat is gelukt.

Mission accomplished, moeten ze gedacht hebben bij DO Rueda. Rueda wordt in één adem genoemd met verdejo, dus de markt is klaar voor een nieuwe stap. En zo werd in 2008 de productie van rood en rosé toegestaan binnen DO Rueda. De belangrijkste druif is tempranillo, maar garnacha, cabernet sauvignon, merlot en syrah mogen ook gebruikt worden. Ook is sinds kort de druif ‘cenicienta’ toegestaan, een lokaal ras dat op de nominatie staat om toegelaten te worden tot de DO. Het betekent vrij vertaald: assepoester. Tot zover heeft alleen Javier Sanz 10 hectare aangeplant.

De rode wijnen uit Rueda hebben meestal een fris en fruitig karakter. Soms wordt zelfs dezelfde methode als in de Beaujolais – maceration carbonique – toegepast om dat fruitige karakter naar voren te brengen. Een slimme zet, want het wordt moeilijk concurreren met de volle, stevige wijnen uit Ribera del Duero (dat om de hoek ligt).

Welke stijl kies jij?

Verdejo is er in veel verschillende stijlen en lijkt in die zin op chardonnay (zij het iets aromatischer). Wat ik bedoel te zeggen: eigenlijk kan je het niet niet lekker vinden, er is altijd wel een stijl die bij je past. En dat laat meteen ook de diversiteit van de regio zien. Wist je bijvoorbeeld dat er ook mousserende verdejo wordt gemaakt? De Palacio de Bornos Verdejo Brut is met zijn twaalf maanden flesrijping een écht verrassende bubbel met tonen van perzik, mango, verse bloemen en wilde kruiden. 

Ook normale ‘instap’ verdejo van de supermarkt is kwalitatief dik in orde. Er volgt nog een blog naar aanleiding van onze supermarktsafari met verdejo’s onder de tien euro.

Een van de beste verdejo’s is de Belondrade y Lurton. Al sinds jaar een dag een begrip. Dit is een verdejo met power en concentratie en één van de duurste verkrijgbaar. Deze wijn is op hout gerijpt. De truc is om het subtiel te doseren, zodat het karakter van de druif overeind blijft. Daarom wordt er nog volop geëxperimenteerd met verschillende typen hout, de grote van de eikenhouten vaten en zie je bijvoorbeeld ook steeds met betonnen eieren en amfora. Er valt stilistisch gezien dus nog genoeg te ontdekken.

Ook rood en rosé zijn mondjesmaat meer verkrijgbaar. Ze maken slechts 5% van de totale aanplant uit. Dit lijkt vooralsnog niet significant maar houdt vooral tempranillo en de assepoester in de gaten, want hier gaan we ongetwijfeld meer van horen.

Ooit gehoord van pálidos en dorados? Dit zijn de traditionele wijnen uit de Rueda, de wijnen die al bestaan voor verdejo op het toneel verscheen. Palido is een versterkte wijn, net als sherry en lijkt enigszins op een fino sherry. Dorado is ook een versterkte wijn, een soort van kruising tussen een sherry en madeira. Het rijpt in een solera systeem en ook in demijohns in de zon. Een ingewikkeld en tijdrovend proces, er zijn maar drie producenten die deze wijnstijl nog maken.

Wat mij betreft is verdejo een reflectie van de regio. Het heeft zich aangepast aan de extremen van het klimaat, kan overleven in een relatief warme en droge regio en heeft een geweldig aroma profiel, met kruidigheid en tropisch fruit. Ik denk daarom dat het beste nog moet komen en dat we de potentie van de druif verdejo nog meer gaan ontdekken de aankomende jaren. 

The best is yet to come. En potverdejo ik heb er zin in. 

Aanbevolen verdejo’s 

• Castelo de Medina Rueda Fermentado en Barrica verdejo 2020 via Vindict of Platenburg
• Belondrade y Lurton via Branderwines.nl
• Palacio de Bornos verdejo Brut via Okhuysen.nl
• Marqués De Riscal Rueda verdejo via Gall.nl
• Rueda Dorado ‘Carrasviñas Dorado’ Félix Lorenzo Cachazo via Anfors.nl

Door de wijnlabels het bos niet meer zien

Rueda is overzichtelijk, want voor elke stijl is er een apart back label. Zo weet je snel en gemakkelijk wat je kunt verwachten. Onderstaand zie je alle verschillende stijlen aangeduid in kleuren. In een wereld waar het soms voor de consument lastig kiezen is, omdat je nou eenmaal niet altijd weet wat je kan verwachten is dit een verrijking. 

rueda Spanje