Vorig jaar, tijdens een tripje Loire, werd er tijdens de lunch bij een wijnmaker (Guiberteau) de ene na de andere fles opengetrokken. De flessen werden in een sok gestopt en zo blind geserveerd. In één van die sokken zat de rosé champagne van Jacques Selosse.

Mijn reisgenootje en tevens gastblogger van Le Club Rianne Ogink viel zowat van haar stoel. Ik had werkelijk waar nog nooit van het hele huis gehoord, maar het heeft me sinds die ene lunch ook nooit meer losgelaten. Het was anders dan alle champagnes die ik ooit had geproefd.

Een jaar later

Deze epische ervaring zorgde ervoor dat ik, een jaar later tijdens een reisje naar de Champagnestreek, niet lang hoefde na te denken over het antwoord op de vraag: welke champagne heb je altijd al willen drinken? Meer van Jacques Selosse! En zo geschiedde, we proeven er zelfs twee (failliet, ja). Hieronder lees je de proefnotities, maar eerst vertel ik je meer over dit eigenzinnige champagnehuis.

Jacques Selosse

Het champagnehuis is gevestigd in Avize, een Grand Cru dorp in de Côte de Blancs. Het huis is opgericht door Jacques Selosse in 1949 en is in 1980 overgenomen door de zoon van de oprichter, Anselme die hier samen met zijn zoon Guillaume de wijnen maakt. In de beginjaren maakten ze niet meer dan 7.000 flessen. De rest van de druiven werd verkocht aan Lanson en Roederer.

Vandaag de dag bezit de familie ruim acht hectare wijngaarden. De meeste liggen in de Côte de Blancs, waar chardonnay uiteraard de hoofdrol speelt, maar er is ook een plukje pinot noir in de Montagne de Reims. De totale productie ligt rond de 58.000 flessen per jaar. Even ter vergelijk: Moet & Chandon doet er 30 miljoen per jaar.

Anders dan anders

Dat de champagnes anders dan anders zijn, besef je je zodra je een slok neemt. Oxidatieve stijl, Bourgondisch – het is als Puligny met bubbels. Maar hoe zit dat? Wat doet Anselme met zijn champagne? Om dit goed te kunnen beantwoorden, maak ik gebruik van verschillende bronnen (totdat ik er hopelijk ooit zelf op bezoek mag en kan).

Sinds jaar en dag worden de basiswijnen vergist in houten vaten. Daar werd in 2015 een terracotta pot aan toegevoegd. De vergisting vindt spontaan plaats, dat wil zeggen: er worden geen commerciële gisten toegevoegd. Minimale interventie lijkt het sleutelwoord bij Selosse. Het gaat erom wat je niet doet. Hoe minder de wijnmaker doet, hoe natuurlijker het eindproduct wordt. De wijnen ondergaan geen malolactische omzetting, maar wel bâtonnage. Gemiddeld blijven ze 8 tot 12 maanden op de fijne lie voordat ze worden gebotteld.

‘The most important thing is not what I do but what I don’t do,’ he says. ‘If I don’t work it is a more natural product, if I work it is a normalized product.’

Anselme Selosse (via Wineanorak.com)

De rijping vindt plaats in houten vaten, een ongebruikelijke actie in de Champagne, waar meestal wordt gekozen voor een rijping op RVS tanks (om het frisse karakter te behouden). Zelfs Krug – ook een baas in oxidatieve stijl champagne – bewaart zijn reservewijn in RVS.

Terug naar de gist. Wordt er dan ook geen commercieel gist ingezet bij de de liquor de tirage? Het antwoord is nee. Anselme houdt vlak voor het einde van de alcoholische vergisting een beetje sap (semi-wijn) apart en vriest het in. Als het tijd wordt voor de botteling haalt hij het eruit en wordt de (tweede) gisting herstart in de fles. Wow. Mind is blown.

‘For me, there is no winemaking,’ says Anselme. ‘I am just a butler, I am not a boss.’        

Anselme Selosse (via Wineanorak.com)

Het gebruik van sulfiet wordt tot een minimum beperkt en alleen gebruikt als hij dat nodig vindt. Ergens ben ik wel benieuwd wat het doet met de (frisheid van) champagne als er een tikkie meer SO2 wordt toegevoegd.

Substance & solera

Na een tripje aan Jerez in 1972 raakte Anselme helemaal in de ban van het solerasysteem en werd de basis voor zijn cuvée Substance. Ook de andere lieux-dits champagnes worden op deze manier gemaakt.

“Substance includes all vintages, good, bad and average; hot, cold and normal. In theory, all of those differences should net out in the blend“.

Anselme Selosse (via Vinous.com)

Substance is absolute cult. Het is een blanc de blancs uit Avize, afkomstig uit een solera van elke jaargang sinds 1986. Hier gaat je champagnehart toch sneller van kloppen?! Bucketlist materiaal.

Geproefd

In Champagne hebben we twee cuvées van Jacques Selosse geproefd. Dat was Initiale Brut en de lieu-dit Les Carelles Grand Cru Extra Brut.

Initiale Brut
Jammer genoeg hebben we geen foto van het achteretiket hebben genomen, dus de date de dégorgement weten we niet. We waren in euforische stemming en gek genoeg niet meer bezig met de details behalve de smaak. En die was raak. Het ging van Puligny met bubbels naar een bourbon op avond 2. We wilden weten hoe het zich zou ontwikkelen dus hebben de fles over twee avonden verdeeld. Het houtgebruik is en blijft duidelijk aanwezig. Het is een champagne waarbij je even alles wat er verder in je hoofd zit, moet vergeten. Niet makkelijk, wel indrukwekkend.

Les Carelles Grand Cru Extra Brut
Date de dégorgement op 16 januari 2018. Les Carelles is een op het zuiden gericht en zeer steile wijngaard in Mesnil-sur-Oger. Het is een extra brut, maar dat zou je niet zeggen. Ongekende lengte. Frisser dan de Initiale. Is dit dan een Chablis met bubbels? We combineerden het met escargots en waanden ons in de wijnspijshemel.

Hotel & Restaurant Les Avises

De familie Selosse heeft ook een eigen hotel en restaurant in Avize genaamd Les Avizes. Wij zijn er niet geweest, maar hebben heerlik geluncht een dorp verderop: La Gare in Le Mesnil.

Bekijk de website voor meer informatie >

Meer over Champagne?

I love Champagne en daarom heb ik er al heel wat artikelen over geschreven. Misschien vind je dit ook leuk:

• Binnenkijken bij Bollinger
• Binnenkijken bij Billecart-Salmon
• Weekendje Champagne – dikke tips

chamapagne